August 26, 2020, by Lynn Fotheringham
Χειρωνακτική εργασία και πόλεμος εναντίον των ειλώτων
Τρεις, των Kieron Gillen και Ryan Kelly, κεφάλαιο 1ο, συνέχεια. [Για μια εισαγωγή στο Τρεις, δείτε εδώ.]
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ: Η ΔΟΥΛΕΙΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΤΟΗΤΑ, ΦΟΝΟΣ ΤΩΝ ΥΠΟΔΟΥΛΩΝ, ΟΙ ΕΙΚΟΝΕΣ ΕΜΠΕΡΙΕΧΟΥΝ ΒΙΑ
Αυτή η σελίδα βρίσκεται ανάμεσα στα καρέ που συζητήσαμε στο post «Η Κρυπτεία – Μέρος 2ο» (σελ. 2) και εκείνων από το post «Η Κρυπτεία – Μέρος 1ο» (σελ. 3). Ο όρος «τελετή μύησης» στηρίζεται στην πιθανή ερμηνεία της κρυπτείας ως τελετουργικής πράξης. Τα καρέ αυτής της σελίδας ήδη μοιάζουν να αιωρούνται ελεύθερα από την τυπική διάταξη σε ορθή γωνία, σε αναμονή μίας ακόμη μεγαλύτερης αναταραχής στην επόμενη σελίδα. Η εκφραστικότητα της διάταξης των σελίδων από τον Ryan Kelly, συμπεριλαμβανομένης της έξυπνης χρήσης των κενών μεταξύ των καρέ, συνεχίζεται σε όλο το βιβλίο.
ΤΡΕΙΣ, κεφ. 1, σελ. 3
Δύο στοιχεία σε αυτές τις εικόνες συνδέονται απευθείας με μία πηγή: τον Λυκούργο του Πλουτάρχου. Θα ξεκινήσω με το δεύτερο στοιχείο, το οποίο προέρχεται από το ίδιο τμήμα όπου ο συγγραφέας αναφέρει την κρυπτεία:
Μία φορά τον χρόνο, οι αφέντες κηρύττουν πόλεμο στους είλωτες.
Κι αν βάψουν τα χέρια τους με αίμα, δεν μιαίνονται.
28. (4) Ἀριστοτέλης δὲ μάλιστά φησι καὶ τοὺς ἐφόρους, ὅταν εἰς τὴν ἀρχὴν καταστῶσι πρῶτον, τοῖς εἵλωσι καταγγέλλειν πόλεμον, ὅπως εὐαγὲς ᾖ τὸ ἀνελεῖν.
|
28. (4) Ο Αριστοτέλης μάλιστα ισχυρίζεται ότι και οι έφοροι*, με το που αναλαμβάνουν το αξίωμά τους, κηρύσσουν τον πόλεμο στους είλωτες, ώστε η δολοφονία τους να μην αποτελεί βλάσφημη πράξη.
|
* Οι έφοροι ήταν αξιωματούχοι που εκλέγονταν κάθε χρόνο.
Παρόλο που ο Πλούταρχος φαίνεται να συνδέει την κήρυξη του πολέμου κατά των ειλώτων με τις φονικές πράξεις που σχετίζονται με την κρυπτεία, στις οποίες αναφέρθηκε νωρίτερα, το τμήμα αυτό ως σύνολο περιλαμβάνει μία ευρύτερη ποικιλία πληροφοριών, συμπεριλαμβανομένης της ιστορίας σχετικά με τον εξαναγκασμό των ειλώτων να πιούν μέχρι να μεθύσουν. Επομένως, η κήρυξη του πολέμου θα μπορούσε να αντανακλά μία πιο γενικευμένη επιθυμία να σκοτώσουν τους είλωτες.
Πιο πάνω στη σελίδα, διαβάζουμε τα εξής:
…σε μία ζωή που απαγορεύει κάθε εργασία.
Πλην μίας.
Αυτό αναφέρεται σε ένα προηγούμενο απόσπασμα από τον Λυκούργο:
24. (2) καὶ γὰρ ἕν τι τοῦτο τῶν καλῶν ἦν καὶ μακαρίων ἃ παρεσκεύασε τοῖς ἑαυτοῦ πολίταις ὁ Λυκοῦργος, ἀφθονία σχολῆς, οἷς τέχνης μὲν ἅψασθαι βαναύσου τὸ παράπαν οὐκ ἐφεῖτο, χρηματισμοῦ δὲ συναγωγὴν ἔχοντος ἐργώδη καὶ πραγματείαν οὐδ᾿ ὁτιοῦν ἔδει, διὰ τὸ κομιδῇ τὸν πλοῦτον ἄζηλον γεγονέναι καὶ ἄτιμον. |
24. (2) Γιατί ένα από τα αξιόλογα και εξαιρετικά εφόδια με τα οποία προίκισε τους συμπολίτες του ο Λυκούργος ήταν ο άπλετος ελεύθερος χρόνος, μιας και τους απέκλεισε εντελώς τη δυνατότητα να ασχολούνται με χειρωνακτικές εργασίες. Η δε απόκτηση πλούτου, μια διαδικασία κοπιώδης, έχασε παντελώς το νόημά της, μιας και [ο νομοθέτης] κατέστησε τον πλούτο ανεπιθύμητο και ανάξιο. |
- Κείμενο και μετάφραση όπως παραπάνω.
Η ιδέα ότι ορισμένες δραστηριότητες απαγορευόταν ρητά στους Σπαρτιάτες παραφράζεται μερικές φορές με όρους του τύπου: «ήταν οι μόνοι επαγγελματίες στρατιώτες στην κλασσική Ελλάδα». Ωστόσο, ο όρος «επαγγελματίας» για εκείνη την περίοδο είναι αναχρονιστικός. Είναι χαρακτηριστικό της αριστοκρατίας, σε όλη τη διάρκεια της ανθρώπινης ιστορίας, η υποτίμηση όσων δουλεύουν χειρωνακτικά και όσων αποκτούν χρήματα μέσω της τέχνης τους ή του εμπορίου. Οι αριστοκράτες έχουν ήδη πλούτο από τις γαιοκτησίες τους, όπως είχαν και οι Σπαρτιάτες. Η συμμετοχή στον πόλεμο ήταν υποχρέωση κάθε ελεύθερου, εύπορου πολίτη σε όλες τις πόλεις της αρχαίας Ελλάδας. Οι Σπαρτιάτες από ό,τι φαίνεται έλαβαν κάποια ασυνήθιστα μέτρα για την εξασφάλιση μίας άνετης ζωής (χωρίς χειρωνακτική εργασία), αλλά αυτά αποδείχθηκαν αναποτελεσματικά, εν μέρει εξαιτίας της απληστίας τους για την απόκτηση γης ως περιουσίας. Θα επανέλθουμε στο ζήτημα αυτό στο κεφάλαιο 3.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Ενδέχεται να αναφέρω ή να παραθέσω σχόλια αυτού του post είτε σε επόμενα blog posts είτε σε επιστημονική δημοσίευση. Περισσότερες πληροφορίες (στα αγγλικά) σχετικά με την έρευνα κοινού εδώ, συμπεριλαμβανομένων της Πολιτικής Απορρήτου και τρόπων απόκτησης του βιβλίου (και στην ελληνική μετάφραση).
Αποσπάσματα από το Τρεις © 2019 Kieron Gillen & Ryan Kelly. Χρησιμοποιήθηκαν με την άδεια των δημιουργών.
Επιμέλεια κειμένου: Τζίνα Ρέκκα.
No comments yet, fill out a comment to be the first
Leave a Reply