Η μάχη στις Πλαταιές

July 15, 2020, by Lynn Fotheringham

Πλαταιές

(Read in English.) (Διορθωμένο 28/04/20.)

Τρεις, των Kieron Gillen και Ryan Kelly, κεφάλαιο 1ο, συνέχεια. [Για μια εισαγωγή στο Τρεις, δείτε εδώ.]

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ: Η ΔΟΥΛΕΙΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΗΤΑ, ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ ΔΡΑΣΗ, ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ ΒΙΑ, ΘΑΝΑΤΟΣ, ΕΙΚΟΝΕΣ ΒΙΑΣ.

 

Μετά τα σχόλια του Τερπάνδρου για τις Θερμοπύλες, ο Αρίμνηστος αμφισβητεί τις ιστορικές γνώσεις του πρώτου και ο Τέρπανδρος παρατηρεί ότι το όνομα του νεαρού Σπαρτιάτη (ενν. τον Αρίμνηστο) είναι φερώνυμο ενός άνδρα ο οποίος «δεν ήταν στους 300, αλλά εκδικήθηκε γι’ αυτούς.» Αναφέρεται στη μάχη των Πλαταιών, ένα χρόνο μετά τις Θερμοπύλες, όπου οι Πέρσες ηττήθηκαν οριστικά από τους Έλληνες. Η παραμονή αυτής της μάχης αποτελεί το σκηνικό των τελευταίων σελίδων στο έργο 300 των Frank Miller & Lynn Varley. Ο Τέρπανδρος ξεκινάει την ιστορία ως εξής:

Ο Τέρπνδρος παραμυθάς

Τρεις, κεφάλαιο 1ο, σελ.21, καρέ 1

Στη συνέχεια, μία αλλαγή στο οπτικό ύφος εισάγει μία εγκιβωτισμένη ιστορία σχετικά με την μάχη, στην οποία το πιο σημαντικό σημείο είναι ότι ο φερώνυμος του Αριμνήστου αναγνωρίζεται ως αυτός που σκότωσε τον Πέρση αρχιστράτηγο Μαρδόνιο:

Η μάχη στις Πλατειές

Τρεις, κεφάλαιο 1ο, σελ.21, καρέ 2-5

Το όνομα του ανθρώπου που σκότωσε τον Μαρδόνιο παραδίδεται σε δύο αρχαίες πηγές. Ο Ηρόδοτος (9.64.2) δίνει το όνομα Αείμνηστος:

ἀποθνήσκει δὲ Μαρδόνιος ὑπὸ Ἀειμνήστου ἀνδρὸς ἐν Σπάρτῃ λογίμου, ὃς χρόνῳ ὕστερον μετὰ τὰ Μηδικὰ ἔχων ἄνδρας τριηκοσίους συνέβαλε ἐν Στενυκλήρῳ πολέμου ἐόντος Μεσσηνίοισι πᾶσι, καὶ αὐτός τε ἀπέθανε καὶ οἱ τριηκόσιοι.

Ο δε Μαρδόνιος σκοτώθηκε στη μάχη από τον Αείμνηστο, άνδρα επιφανή στη Σπάρτη, ο οποίος, αρκετά μετά τους Περσικούς πολέμους, έχοντας τριακόσιους άνδρες, εν καιρώ πολέμου έδωσε μάχη εναντίον όλων των Μεσσηνίων στη Στενύκλαρο, και τόσο αυτός, όσο και οι τριακόσιοι, βρήκαν το θάνατο.

  • Απόδοση στα νέα ελληνικά: Στέφανος Αποστόλου.

Στον Πλούταρχο (Αριστείδης 19.1) αναφέρεται ως Αρίμνηστος:

καὶ τὸν Μαρδόνιον ἀνὴρ Σπαρτιάτης ὄνομα Ἀρίμνηστος ἀποκτίννυσι, λίθῳ τὴν κεφαλὴν πατάξας, ὥσπερ αὐτῷ προεσήμανε τὸ ἐν Ἀμφιάρεω μαντεῖον.

(Αρχαίο κείμενο από την έκδοση του Bernadotte Perrin, Loeb Classical Library τ.47, 1914.)

Τον Μαρδόνιο τον σκότωσε ένας Σπαρτιάτης ονόματι Αρίμνηστος, συντρίβοντάς του το κεφάλι με μια πέτρα, όπως ακριβώς είχε προμηνύσει [στον Μαρδόνιο] το μαντείο του Αμφιαράου.

(Απόδοση στα νέα ελληνικά: Στέφανος Αποστόλου.)

Η παραλλαγή του ονόματος δεν είναι ιδιαίτερα ανησυχητική· άλλωστε, μεσολαβούν πέντε αιώνες μεταξύ του Ηροδότου και του Πλουτάρχου, χρόνος αρκετός ώστε μία τέτοια λεπτομέρεια να έχει ξεθωριάσει.

Η λεπτομέρεια στον Πλούταρχο σχετικά με το πως ο Αρίμνηστος συνέθλιψε το κεφάλι του Μαρδονίου με μία κοτρώνα δεν αναφέρεται στο κόμικ (θα επιστρέψω στο ζήτημα σε επόμενο post). Ο Πλούταρχος προσθέτει μερικές πικάντικες λεπτομέρειες σχετικά με τον τρόπο που ο Μαρδόνιος διαχειρίστηκε τον χρησμό. Ο Ηρόδοτος λατρεύει τις πιπεράτες ιστορίες περί χρησμών όσο και ο Πλούταρχος, αλλά δεν αναφέρει τη συγκεκριμένη, ίσως επειδή αυτή δεν προσθέτει πολλά στην αφήγηση, κατά τη γνώμη μου. Ενδεχομένως να πρόκειται για μία τυπική περίπτωση μεταγενέστερου εμπλουτισμού των πηγών (μήπως κάποιος ειδικός στον Πλούταρχο θα ήθελε να σχολιάσει σχετικά;).

Ο Αρίμνηστος του κόμικ, έναν αιώνα μετά τις Πλαταιές, απαντά εύστοχα στον απολογισμό του Τερπάνδρου σχετικά με τη μάχη:

Η αντίδραση του Αριμνήστου

Τρεις, κεφάλαιο 1ο, σελ.21, καρέ 6

Πάνω που ο Τέρπανδρος φαίνεται ότι θα βγει νικητής, τα κάνει εντελώς θάλασσα. Αν έχετε διαβάσει το κόμικ, τότε μπορεί να θυμάστε πως το κατάφερε· αν δεν το έχετε διαβάσει, τότε μπορεί να είναι ήδη εμφανές σε όσα έχω περιλάβει στο παρόν post. Μπορείτε να το βρείτε; Πηγαίνετε στο επόμενο post για να τσεκάρετε!

 

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Ενδέχεται να αναφέρω ή να παραθέσω σχόλια αυτού του post είτε σε επόμενα blog posts είτε σε επιστημονική δημοσίευση. Περισσότερες πληροφορίες (στα αγγλικά) σχετικά με την έρευνα κοινού εδώ, συμπεριλαμβανομένων της Πολιτικής Απορρήτου και τρόπων απόκτησης του βιβλίου (και στην ελληνική μετάφραση).

 

Αποσπάσματα από το Τρεις © 2019 Kieron Gillen & Ryan Kelly. Χρησιμοποιήθηκαν με την άδεια των δημιουργών.

Μετάφραση-Επιμέλεια: Τζίνα Ρέκκα.

Posted in Source-comparison